Zezwolenie na zbieranie odpadów jest jednym z zezwoleń regulujących uprawnienia z zakresu gospodarki odpadami. Upoważnia ono wyłącznie do zbierania odpadów, czyli gromadzenia ich w określonym miejscu przed transportem do miejsc przetwarzania. W ramach zbierania można również  dokonywać wstępnego sortowania odpadów, ale co ważne – tylko takiego, które nie prowadzi do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów oraz nie powoduje zmiany klasyfikacji odpadów – to bowiem mieści się już w pojęciu odzysku.

Zezwolenie na zbieranie odpadów przed nowelizacją z 2018 r.

Nowelizacja ustawy o odpadach z 2018 r. wprowadziła znaczące zmiany dotyczące treści zezwolenia na zbieranie odpadów (po nowelizacji pojawił się obowiązek dostosowania zezwoleń do nowych przepisów – czas na złożenie wniosków upływał 5 marca 2020 r.).

Przed nowelizacją w zezwoleniu nie określało się ilości odpadów, które można magazynować na terenie zakładu. Wskazywało się w nim jedynie kody (rodzaje) odpadów dopuszczone do zbierania. Tym samym, z punktu widzenia prawnego, zbierać można było każdą ilość (zezwolenie na zbieranie odpadów nie posługiwało się pojęciem maksymalnych chwilowych ani rocznych mas magazynowych). Czasami doprowadzało to do sytuacji patologicznych – plac magazynowe były przepełnione, stwarzając różnorakie zagrożenia, w szczególności pożarowe.

Zezwolenie na zbieranie odpadów dostosowane do nowelizacji z 2018 r.

Aktualnie obowiązujące przepisy przewidują obowiązek wskazania w zezwoleniu odpadowym ilości odpadów magazynowanych. Wynika to z art. 43 ust. 1 ustawy o odpadach (szczegóły poniżej). W przypadku zezwolenia na zbieranie odpadów są to jednocześnie ilości odpadów zbieranych (tymczasowe magazynowanie stanowi jednocześnie proces zbierania odpadów).

Zbierający odpady nie może przekroczyć ilości podanych w zezwoleniu – w przeciwnym wypadku mamy do czynienia z naruszeniem warunków zezwolenia (co jest karane administracyjną karą pieniężną wymierzaną przez WIOŚ w kwocie od 1 000 zł do 1 000 000 zł – co reguluje art. 194 ustawy o odpadach).

Masy odpadów dopuszczone do magazynowania – to nas wiąże i to weryfikuje WIOŚ podczas kontroli

Zezwolenie na zbieranie odpadów określa „maksymalne masy odpadów magazynowanych”. Ilości te odnoszą się do masy wnioskowanej przez posiadacza odpadów – czyli są to te ilości odpadów, o jakie posiadacz zawnioskował i  które zgodnie z zezwoleniem może zbierać.

Wśród tych mas w zezwoleniu podaje się:

1. maksymalną masę poszczególnych rodzajów odpadów magazynowanych w danej chwili – ta ilość wskazuje, ile maksymalnie w danej chwili można magazynować określonego kodu odpadu.
2. maksymalną masę wszystkich rodzajów odpadów magazynowanych w danej chwili – ta ilość pokazuje, ile w danym momencie można mieć łącznie wszystkich odpadów na zakładzie.
3. maksymalną masę poszczególnych rodzajów odpadów magazynowanych w okresie roku – ta ilość wskazuje, ile maksymalnie w okresie roku można magazynować określonego kodu odpadu.
4. maksymalną masę wszystkich rodzajów odpadów magazynowanych w okresie roku – ta ilość pokazuje, ile w ciągu roku możemy mieć magazynowanych wszystkich odpadów.

Ilości te można zweryfikować na podstawie BDO, co może zrobić np. WIOŚ podczas kontroli (o kontrolach WIOŚ przeczytasz tutaj i tutaj). Ilości te są nieprzekraczalne.

Zezwolenie na zbieranie odpadów zamienne/rotacyjne – o co chodzi?

W sytuacji, kiedy przedsiębiorca nie jest w stanie przewidzieć (oszacować), ile konkretnego kodu będzie magazynować chwilowo i rocznie, można zawnioskować o zamienne/rotacyjne magazynowanie odpadów. Jest to bezpieczne rozwiązanie, dające większą swobodę działania. Jego dopuszczalność nie jest kwestionowana przez organy.

W takim przypadku przy każdym jednostkowym kodzie odpadów można podać, że w danej chwili można go mieć np. 15 000 Mg, ale łącznie wszystkich kodów odpadów w danej chwili również 15 000 Mg. Oznacza to, że tą ilość 15 000 Mg może stanowić zarówno jeden kod, kilka kodów lub wszystkie łącznie (wtedy każdego można magazynować w mniejszej ilości, byle nie przekroczyć maksymalnej ilości chwilowej 15 000 Mg).

Tak samo rocznie – przy każdym kodzie maksymalnie np. 30 000 Mg, ale rocznie wszystkich odpadów również 30 000 Mg.

Co jeszcze podaje się w zezwoleniu na zbieranie odpadów?

Oprócz tego zezwolenie na zbieranie odpadów wskazuje na ilości odpadów „potencjalne” – to nie są ilości dopuszczone do zbierania! Jest to:

– największa masa odpadów, która mogłyby być magazynowana w danym momencie na zakładzie – to jest wartość potencjalna, wynikająca z wymiarów placu magazynowanego, całej instalacji.

– całkowita pojemność instalacji – tu znowu nie jest to ilość dopuszczalna, a tyko potencjalna.

Największa masa odpadów

Zezwolenie na zbieranie odpadów powinno określać „największą masę odpadów”.

Przez największą masę odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie, należy rozumieć taką masę odpadów, na której magazynowanie pozwala miejsce magazynowania odpadów, wartość której nawet teoretycznie nie da się przekroczyć.

Innymi słowy jest to masa odpadów jaką można wypełnić całe miejsce magazynowania odpadów, które jest przeznaczone do magazynowania odpadów. Podkreśla to brzmienie art. 42 ust. 1 pkt 4 lit. c ustawy o odpadach, nakazując uwzględnienie wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów, a nie tylko części faktycznie zajętej przez odpady.

W przypadku obiektów niekubaturowych wartość tę należy rozumieć jako ilość odpadów, która teoretycznie zmieściłaby się na danej powierzchni. W przypadku odpadów w postaci sypkiej taką (teoretyczną) masę należy obliczyć z objętości bryły, zależnej od sposobu magazynowania odpadów jaką zaproponuje wnioskodawca.

Maksymalne chwilowe masy odpadów (ilości dopuszczone) mogą być mniejsze lub równe największej masie odpadów, które mogłyby być magazynowane w danym miejscu, ale nie mogą być większe – ta druga wartość obrazuje bowiem potencjalne możliwości magazynowa miejsca magazynowania.

Całkowita pojemność instalacji

Zezwolenie na zbieranie odpadów powinno określać „całkowitą pojemność instalacji”.

Przez całkowitą pojemność instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów należy rozumieć taką pojemność miejsca magazynowania odpadów (wyrażoną w Mg), która w odróżnieniu od największej masy odpadów, będzie uwzględniała drogi dojazdowe, drogi przeciwpożarowe i która dodatkowo może uwzględniać wymagania np. konstrukcyjne, wynikające z przepisów prawa budowlanego lub innych przepisów (np. przeciwpożarowych), mogących mieć wpływ na realne możliwości wypełnienia odpadami danej instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca magazynowania odpadów.

Czyli ta „całkowita pojemność” jest wartością zazwyczaj niższą, niż „największa masa”.

Zaznaczyć jednak należy, że przez długi czas (nawet teraz) istnieją wątpliwości, co tak naprawdę odróżnia  „największą masę” od „całkowitej pojemności” – ustawa nie definiuje tych pojęć. Problemy mieli zarówno autorzy wniosków aktualizacyjnych, jak i organy.

W zasadzie początkowo interpretowano to nawet odwrotnie, tj. że „największa masa” uwzględnia wymagania p.poż, drogi, bhp, a „całkowita pojemność” – nie. Wnioski aktualizacyjne i decyzje są konstruowane w tym względzie różnie.

Powyższe masy nie mają wpływu na wykonywanie zezwolenia na zbieranie odpadów – mają jednak znaczenie przy ustalaniu kwoty zabezpieczenia roszczeń.

Zezwolenie na zbieranie odpadów – jak to wygląda w Twoim przypadku?

Wykonując działalność związaną ze zbieraniem odpadów warto przyjrzeć się, jak powyższe kwestie reguluje nasze zezwolenie na zbieranie odpadów. Często bowiem przedsiębiorcą sam nie konstruował wniosku o wydanie zezwolenia lub dostosowanie go do nowelizacji, w efekcie nierzadko zdarzają się sytuacje, że nie jest do końca świadomy, co oznaczają poszczególne wpisane w nim wartości.

Ma to istotne znaczenie przy wykonywaniu działalności i weryfikowaniu prawidłowości działania przez WIOŚ. Pamiętajmy, że kary za naruszenie wymagań zezwolenia mogą być dotkliwe – górna granica kar wynosi 1 000 000 zł.

A co jeśli aktualizacja zezwolenia nie została jeszcze zakończona?

Na koniec warto zaznaczyć, ze jeżeli u Ciebie nie zakończono jeszcze postępowania aktualizacyjnego, czyli nie wydano ostatecznej decyzji zmieniającej zezwolenie (wiele urzędów, z uwagi na ilość spraw i braki kadrowe, do tej pory nie ukończyło aktualizacji wielu zezwoleń) – działasz w oparciu o stare, dotychczasowe zezwolenie na zbieranie odpadów – nie wiążą Cię zatem ilości podane we wniosku aktualizacyjnym. Te ilości zaczną Ce obowiązywać po zakończeniu procedury dostosowania zezwolenia do nowelizacji z 2018 r.

Powyższe nie dotyczy zezwoleń na zbieranie odpadów wydanych na podstawie przepisów nowych, gdzie od początku należy mieć już wpisane ograniczenia ilościowe.

Jeśli masz pytania – skontaktuj się ze mną, postaram się pomóc.